Bevlogen, enthousiast en fanatiek. Henk Nienhuis was Veendam, Veendam was Henk Nienhuis. In februari 2017 overleed hij en “het was net of de voetbalclub Veendam nog een keer stierf”, schreef de Volkskrant treffend. Als speler, trainer en bestuurder stond hij symbool voor de Veenkolonialen. Dit is Henk Nienhuis in vijf anekdotes.
Nienhuis heeft eigenlijk allesbehalve goede herinneringen aan tackles. Ergens midden jaren zestig kreeg hij een trap. Zijn scheenbeen was gebroken, evenals zijn kuitbeen. Zijn knie was kapot en had een verbrijzelde enkel. Beeldmateriaal bestaat er niet van, en dat is misschien maar goed ook. Op niveau kwam hij nooit meer, al kon hij zijn carrière nog wel afmaken bij Veendam. Toch betekende dat niet dat hijzelf geen pootje kon haken.
Hans Kraay jr.
Toen Hans Kraay jr. namens De Graafschap Veendammer Joop Gall een rotschop gaf, zoals de huidige presentator wel vaker deed in zijn voetbalcarrière, kreeg Kraay zelf opeens ook een tackle te verwerken. Wat bleek? Veendam-coach Nienhuis kwam even in het veld en bezorgde de Superboer een koekje van eigen deeg.
De dag dat trainer Henk Nienhuis de voetballer Hans Kraay jr. tackelde. #DTVK pic.twitter.com/lkjtwYjvwq
— ESPN NL (@ESPNnl) February 19, 2017
Wedstrijd stilgelegd
Het hart op de tong. Vaak op het randje, soms eroverheen. Het maakte Nienhuis tot de markante man die hij was. “Omdat dit programma om half acht op televisie komt, kunnen we niet alles uitzenden, maar hoe komt het toch zo dat je nog nooit verschrikkelijk bent geschorst?” vroeg een verslaggever aan hem, in zijn tijd als Veendam-coach.
“Ik heb wel diverse boetes gehad en daar had je een heel leuke auto van kunnen kopen”, antwoordde Nienhuis. “En kortgeleden ben ik door het oog van de naald gekropen, maar een uitstekend verweerschrift heeft mij toen gered. Anders was ik inderdaad voor een wedstrijd of vier, vijf naar de tribune verbannen.”
Maar dat had hij al eerder. Het moet eind jaren zeventig, begin jaren tachtig zijn geweest, toen hij als assistent-trainer van FC Groningen aantrad tegen Feyenoord. Vlak voor tijd maakten de Rotterdammers de 2-2, tot grote onvrede van Nienhuis. Hij wist het namelijk zeker, zo vertelde hij de Volkskrant, dit doelpunt was dik buitenspel. De scene die hij daarna trapte, zorgde ervoor dat het duel tien minuten werd stilgelegd. “Een waas voor mijn ogen”, lichtte hij het toe. “En toen kwam ik ’s avonds thuis en dacht ik ook: Henk, Henk…”
Hartslagmeter
Je hebt trainers die de gehele wedstrijd doodstil in de dug-out kunnen zitten. Nienhuis niet. Meelevend, opspringend (en soms struikelend), veel schreeuwend, maar bovenal gepassioneerd kijkt hij naar zijn ploeg. Dus vond Sierd de Vos, destijds verslaggever van AVRO Sportpanorama, het in 1986 een goed idee om de markante trainer een hartslagmeter om te doen. Want hoe opwindend kan dat nu zijn, zo’n potje voetbal van Veendam?
Het was niet zomaar een wedstrijd: de Groningse derby, FC Groningen – Veendam in het Oosterpark. Uitslag 1-1, maar bovenal de gelijkmaker uit een penalty van Harris Huizingh zorgde voor een piekmoment. Hartslag 160, wat vergelijkbaar is met een stukje stevig rennen.
Kapsones
Henk Nienhuis had een hekel aan kapsones en vedettegedrag. Zo moest hij in de jaren negentig, hij was inmiddels trainer-af en directeur van Veendam, eens naar Rijswijk voor een preek van Louis van Gaal. Veendam had Jan Schulting aangesteld als trainer en aangezien Schulting niet de benodigde diploma’s had, vond CBV (Coaches Betaald Voetbal) dat niet leuk. Van Gaal, als voorzitter van CBV, was voor Nienhuis het voorbeeld van afstandelijkheid en kapsones.
“Ze hebben me eerst een uur laten wachten”, aldus Nienhuis in de Volkskrant. “We waren alvast begonnen, toen Van Gaal een kwartier later nog aankwam. Alsof Julius Caesar van zijn troon was afgedaald, de rest van het bestuur sidderde voor hem. Geen ’Dag Henk’ of ’Dag Louis’, allemaal heel onpersoonlijk en uit de hoogte. Hij had het maar over de BV Veendam, de directeur van betaaldvoetbalclub Veendam, uw directie. Ik zat verdomme recht voor hem.”
Ererondje
FC Groningen – SC Veendam: 1-3, 16 oktober 1988. Praktisch alle Veendammers van boven de veertig kennen die wedstrijd nog – en niet voor niets. Ditmaal zonder hartslagmeter, zoals twee jaar eerder, maar voor coach Nienhuis nog steeds een enerverend duel. Zoals gezegd was hij immers tussen 1979 en 1984 assistent-coach bij de FC. De Veenkolonialen wonnen overtuigend in het Oosterpark, door doelpunten van Ernst Söllner, Marcel van Buuren en René van Tilburg. Eric Groeleken tekende voor de enige treffer van de thuisploeg.
Nienhuis kon zijn geluk niet op. En zoals het een markante persoonlijkheid betaamt, zocht hij de confrontatie op. Een tikkeltje tartend, maar voornamelijk dolgelukkig maakte hij een ereronde in het vijandige stadion van FC Groningen. De boze fans van de Trots van het Noorden wachtten hem op, waardoor hij pas veel later, onder zware beveiliging het stadion kon verlaten. “Misschien was het wel te provocerend”, blikte hij later terug tegenover Veendam4-ever.nl. “Niet zo’n slimme actie”, besloot hij. Twee jaar later kwam hij als algemeen manager terug bij FC Groningen.
De beruchte ereronde van Henk Nienhuis staat niet op beeld, maar de memorabele overwinning van Veendam op FC Groningen uiteraard wel.
Meer over BV Veendam in het boek Verdwenen Profclubs van Martijn Schwillens, verkrijgbaar in de Staantribune Webshop.
Foto’s: Pro Shots/Voetbal International