Het laatste seizoen [nominatie Voetbalboek van het Jaar 2019]

Tot zondag 8 maart (morgen) lichten we boeken uit die zijn genomineerd voor de verkiezing van Voetbalboek van het Jaar 2019. Nu: Het laatste seizoen – Het andere gezicht van Johan Cruijff , van Arthur van den Boogaard. In dit boek wordt Johan Cruijff geportretteerd aan de hand van diens laatste seizoen, als speler bij Feyenoord. Een fragment:

Bol.com

Johan Cruijff had hulp nodig. Na de fysieke problemen in Milaan was hij afgereisd naar Washington om toch weer te gaan spelen voor de Diplomats. In de twee maanden bij deze ploeg speelde hij slechts vijf wedstrijden: ook in Amerika liet zijn lichaam hem steeds meer in de steek. Zijn lies was inmiddels redelijk hersteld. Maar zijn rechterknie, al jaren een zwak punt, speelde hem steeds meer parten.

Richard Smith

Enkele voetballers bij Ajax tipten hem een goede fysiotherapeut: Richard Smith, een ambitieuze jongen met een ongekend arbeidsethos. Dat laatste wist hij via zijn schoonvader. Bij zijn dagelijkse kroegentocht door Amsterdam kwam Coster de fysiotherapeut vaak tegen in eetcafé Heuvel in de Jordaan. Terwijl Cor daar zijn zoveelste whisky van die dag dronk, nuttigde Smith in de late avond nog een warme maaltijd na een lange werkdag. De fysiotherapeut woonde om de hoek bij het eetcafé, dronk geen alcohol, maar luisterde geamuseerd naar de verhalen van zijn schoonvader.

Smith werkte veel met balletdansers: een goed teken, vond Cruijff. Een oude bekende, de uitbater van Café Scheltema en masseur Wim de Lange, deed dat ook. De Lange had een sportschool waar Cruijff in het verleden met krachttraining zijn lichaam sterk en weerbaar had gemaakt. Zo’n goede begeleiding zocht hij opnieuw.

Sören Lerby

Op een dag was hij langsgegaan bij de praktijk van Smith in het Binnengasthuis in het centrum van Amsterdam. Hij trof verschillende patiënten, onder wie Ajax-aanvoerder Sören Lerby. Bij enkele spelers van Ajax heerste grote onvrede over de medische staf. De selecties kenden soms meer geblesseerde dan fitte spelers. Diagnoses en behandelingen werden vaak ook beïnvloed door verzekeringen die Ajax had afgesloten voor eventuele blessures. Hij was niet verbaasd. Net zoals in zijn tijd bij Ajax was Rolink nog steeds de allesbepalende clubarts. En net als destijds diende deze dokter uit Velsen de belangen van Ajax en niet zozeer die van de spelers.

Bol.com

Lerby was die dag wel aanwezig, maar Smith zat in zijn andere praktijk in de Gerard Doustraat in de Amsterdamse Pijp. Na een telefoontje kwam de fysiotherapeut naar het Binnengasthuis en ontmoetten zij elkaar.

“Richard, ik heb veel over jou gehoord”, zei hij. “Ik heb ook veel over jou gehoord”, zei Smith.

Linkerenkel

Ze moesten allebei lachen. Vervolgens liep hij met de fysiotherapeut naar een plek waar ze rustig konden praten. Daar legde hij aan Smith zijn fysieke problemen uit. Ooit had hij in Spanje zijn knie laten opereren. Dat was slecht gebeurd. Hij wilde dat niet nog eens. Ook vertelde hij over serieuze problemen met zijn linkerenkel: een blessure waarvan slechts weinig mensen het bestaan wisten. Hij kon er geen bal mee schieten. Om terug te keren bij Ajax moest hij fit worden. Na alle goede verhalen dacht hij dat Smith hem mogelijk kon helpen.

Koffie halen

In de dagen, weken, maanden daarna bleek dat inderdaad het geval. Samen met Smith werd een passende be-handeling uitgedokterd en kregen zijn ochtenden een voorspelbaar verloop. Nadat hij zijn kinderen ’s ochtends vanuit Vinkeveen naar de internationale school in Buitenveldert had gebracht, reed hij naar het Binnengasthuis. In de praktijk groette hij de eventueel andere aanwezige patiënten, vroeg hun of ze koffie of thee wilden en haalde de bestellingen uit de koffiemachines bij de receptie. Daarna ging hij met Smith aan de slag. Elke dag opnieuw volgde hij hetzelfde stramien: kinderen wegbrengen, koffie halen en vervolgens werken aan zijn fysieke herstel: soms urenlang.

Smith stoorde zich wel eens aan de tijd die hij vergooide met het halen van koffie. Maar dat kon hem niks schelen. Eerst haalde hij voor iedereen koffie of thee. Pas daarna gingen ze aan de slag.

Bol.com

‘Historische fout’

Muller en zijn schoonvader hadden ondertussen geprobeerd de onderhandelingen met Ajax op te starten. Zoals hij verwachtte, zat niet iedereen bij de club op zijn terugkeer te wachten. De trainers Kurt Linder en zijn assistent Aad de Mos waren geen probleem. In de periode bij Levante belde hij wekelijks met De Mos over de jonge talenten bij Ajax: ze bespraken hun ontwikkelingen. Ook het Ajax-publiek zag hem graag terugkeren. De weerstand was vooral groot bij de beslissende partij, het vijfkoppige bestuur. Er was twijfel over zijn fysieke gesteldheid. En bestuurslid Jan Westrik, al sinds 1963 secretaris bij Ajax, voorzag grote problemen. Tijdens een van de reguliere bestuursvergaderingen raadde Westrik de vier andere leden van het Ajax-bestuur sterk af om met hem te gaan onderhandelen.

“Jullie maken een historische fout”, zei Westrik tijdens die vergadering. “Cruijff is in staat een wig te drijven tussen de bestuursleden en tussen andere geledingen van de club.”

Johan Cruijff zou niet veel later naar Feyenoord gaan. Maar hoe dat precies ging, lees je in Het laatste seizoen – Het andere gezicht van Johan Cruijff.

Foto header: Nationaal Archief/Fotocollectie Anefo, Publiek domein, Rob Bogaert

Stemmen

De verkiezing Voetbalboek van het Jaar is een publieksprijs. Een Staantribune-jury heeft vijftien boeken geselecteerd waarop men kan stemmen. Stemmen kan hier!

Bol.com

Prijsuitreiking

De prijsuitreiking is volgende week zaterdag 14 maart, vanaf 15.00 uur, bij boekhandel Donner in Rotterdam. Alle boeken worden in het zonnetje gezet en de top 3 wordt bekendgemaakt. De uitreiking is uiteraard voor iedereen vrij toegankelijk.

 

terug naar overzicht

Lees verder...