Quizvraag: wat was de eerste Europa Cup II-wedstrijd ooit? Een lastige, hè? Het was Vorwärts Berlin – Rode Ster Brno op 1 augustus 1960. Twee clubs van achter het IJzeren Gordijn. Geen toeval, want in de Beker voor Bekerwinnaars waren Oost-Europese clubs vrij succesvol. Elf stonden er in de finale en vijf van hen wonnen de Europa Cup II zelfs. De Europa Cup II was hét speelveld voor vreemde vogels in de voetbalwereld.
Het was het toernooi voor de underdogs. Slovan Bratislava zorgde in 1969 voor de eerste Oostbloktriomf (zie foto header). Dat jaar speelden er echter nauwelijks teams uit Oost- Europa mee: negen maanden eerder rolden Russische tanks Tsjechoslowakije binnen om de Praagse Lente bloedig te onderdrukken. Daarop dreigden West-Europese teams met een boycot als ze tegen clubs van het Sovjetblok zouden moeten spelen.
De UEFA besliste daarop om voor West- en Oost-Europese teams apart te loten. Daarop trokken Polen, Hongarije, Oost-Duitsland en Bulgarije prompt hun kampioenen en bekerwinnaars terug uit alle Europese competities. Vreemd genoeg bleef Tsjechoslowakije wél vertegenwoordigd. Slovan Bratislava klopte FC Barcelona in de finale met 3-2.
FC Magdeburg
In 1974 zorgde het Oost-Duitse FC Magdeburg voor de enige Oost-Duitse trofee in Europa door de Europa Cup II te winnen. De opkomst van FC Magdeburg begon met de aanstelling van Heinz Krügel als trainer in 1966. Onder zijn bewind groeide de kleine club uit tot een nationale topclub, met onder meer drie landstitels, twee bekers en dus ook een triomf in Europa. Het succes was lokaal gegroeid: de meeste spelers waren afkomstig uit een straal van vijftig kilometer rond Maagdenburg. Draaischijf van de ploeg was Jürgen Sparwasser, die diezelfde zomer geschiedenis zou schrijven door met Oost-Duitsland het enige doelpunt te maken tegen West-Duitsland op het WK van 1974.
In de finale speelde FC Magdeburg tegen AC Milan, winnaar van het toernooi het jaar daarvoor en tweevoudig winnaar van de EC I. Een jonge Giovanni Trappatoni had nog maar net het roer overgenomen, na het ontslag van Cesare Maldini in april. Na zeven wedstrijden aan het roer wist hij al een zeer solide defensie te installeren bij de Milanezen, maar dat volstond niet tegen de uitgekookte Oost-Duitsers. Nog voor rust versloeg Milan-verdediger Enrico Lanzi zijn eigen doelman en na de pauze scoorde Wolfgang Seguin de tweede goal voor FC Magdeburg.
Sfeer
Een sfeervol duel werd het niet: amper 6.461 toeschouwers vulden de Rotterdamse Kuip. Onder hen vijfhonderd ‘supporters’ van Magdeburg die geselecteerd waren door de communistische partij. “Sommigen onder hen vroegen nog: ‘Welke ploeg is Magdeburg?’ Het was belachelijk”, zei Krügel (over wie meer in de rubriek Het Standbeeld in Staantribune #27).
In de jaren negentig viel Magdeburg volledig weg uit de hoogste regionen. Een kwalijk gevolg van de hereniging met West-Duitsland. De Duitsers zijn hun historie echter niet vergeten: afgelopen april daagden ze AC Milan via Twitter nog uit voor een replay. FC Magdeburg stelde voor om die wedstrijd in 2024 te organiseren, exact vijftig jaar na de eerste ontmoeting. De Milanezen hebben tot dusverre niet gereageerd op het verzoek.
Lees het hele achtergrondverhaal over de Europa Cup voor Bekerwinnaars in Staantribune #31, te bestellen in de Staantribune Webshop.