Oud-doelman Eddy Pieters Graafland is dinsdag 28 april op 86-jarige leeftijd overleden. Met Pieters Graafland in het doel won Feyenoord vijftig jaar geleden als eerste Nederlandse club in 1970 de Europa Cup I. Ernst Happels succeselftal verwierf een mythische status. Maar wat is feit en wat fictie? Voor de jongste editie van Staantribune gingen we terug in de tijd voor de reconstructie van een bizar voetbaljaar.
Anno nu is er niets dan lof voor het super-Feyenoord dat in 1970 de Europa Cup I won, maar destijds klinkt er onderweg naar de finale vooral kritiek. Na de winterstop slijpt de pers de messen. De Rotterdammers spelen te vaak gelijk om de landstitel te prolongeren, lijden een lelijke nederlaag tegen GVAV in de beker en komen negatief in het nieuws door de incidenten rond Piet Romeijn en een klaagzang van Willem van Hanegem over spelerssalarissen.
Celtic
In 1970 slaat de stemming rond Feyenoord pas om als Happels ploeg zich ten koste van Legia Warschau voor de eindstrijd om de Europa Cup I kwalificeert. In Polen wordt het 0-0, thuis helpen goals van Van Hanegem en Franz Hasil Feyenoord naar Milaan. Daar zal Celtic op 6 mei de tegenstander zijn. Voor de finale komt een enorme volksverhuizing op gang. Supporters halen de vreemdste capriolen uit om erbij te zijn als hun ploeg strijdt om de belangrijkste prijs in het Europese clubvoetbal.
Kranten schatten dat zo’n 25.000 Feyenoorders en 35.000 Schotten hun weg naar Milaan vinden. De Celtic-aanhangers krijgen een opmerkelijk advies van hun eigen regering: “Geef uw geld voor de terugreis niet uit aan drank. Als u blijft steken, zullen we u beslist niet helpen.” Die waarschuwing vindt zijn oorsprong in 1967 als Celtic ten koste van Internazionale de Europa Cup I wint. In finalestad Lissabon melden talloze supporters zich bij de Britse ambassade omdat ze in hun euforie het geld voor de terugreis ‘opgedronken’ hebben.
“Ambassademedewerkers durfden geen kast meer open te doen. Deden ze dat wel, dan rolde er prompt een dronken Schot uit”, zegt het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken. De ambassade leent supporters veertig pond voor de terugreis, maar neemt als onderpand wel hun paspoort in. Vlak voor de finale tegen Feyenoord, drie jaar later, blijken 23 Schotten het geld nog steeds niet terugbetaald te hebben.
Contactlenzen
Of ze nu te veel drinken of niet, de Celtic-fans die erbij zijn, zullen ook aan het treffen met Feyenoord in Milaan een kater overhouden. Nadat het in de reguliere speeltijd 1-1 is geworden (met een Rotterdamse goal van Rinus Israël), schiet Ove Kindvall de equipe van Happel in de verlenging naar de winst. De verklaring van het succes? “Aan de ene kant de trainerskwaliteiten van Happel”, zegt verdediger Piet Romeijn, die na zijn schorsing weer mee mag spelen in de eindstrijd. “Maar wat ons vooral sterk maakte, was de eenheid binnen het team. Als je tegenwoordig elftallen bij een stadion ziet aankomen, zit iedereen met oordopjes in zijn eigen wereld. Wij waren altijd samen bezig. Klaverjassen of slap ouwehoeren: daardoor gingen we echt voor elkaar door het vuur.”
Voetbalhumor was belangrijk, weet Romeijn. “Ik herinner me nog dat Joop van Daele een keer paniekerig naar Happel rende omdat zijn contactlenzen waren uitgevallen. De training werd stilgelegd. Iedereen moest zoekend op de knieën over het veld. Totdat Joop na een tijdje zei dat hij zijn lenzen gewoon nog inhad. Haha, er was altijd wat te lachen.”
Dit is een voorproefje van het verhaal over Feyenoord in 1970 (met onder meer Eddy Pieters Graafland in de gelederen) uit Staantribune #29. Het nummer is verkrijgbaar in de Staantribune Webshop.
Foto’s: Nationaal Archief/Fotocollectie Anefo, Publiek domein, Eric Koch
