Twee voetbaltribunes in Schotland hebben een monumentale status. De hoofdtribune die Archibald Leitch voor Rangers heeft ontworpen, kent iedereen wel, maar het brutalistische bouwwerk van Gala Fairydean Rovers is minder bekend.
Als je naar het zuiden van Schotland rijdt, kom je in The Borders terecht. Dit is echt rugbyland. Maar er zijn ook mooie voetbalclubs en -tribunes te vinden. Stop bijvoorbeeld eens bij Royal Albert Hawick. Daar staat een klassieke houten tribune, die nog net niet van ellende uit elkaar valt.
Kaal beton
Zo’n 25 kilometer verderop vind je in Galashields een ander bijzonder exemplaar. Niet gemaakt van hout, maar van kaal beton. Deze tribune is in 1964 ontworpen door de befaamde architect Peter Womersley. Het bouwwerk is eens omschreven als “something out of the former Soviet Union in the 1960s” en dat verbaast mij niets.
Netherdale, het stadion van Gala Fairydean Rovers (een geweldige clubnaam), wordt The San Siro of the Borders genoemd (een geweldige bijnaam). Maar eigenlijk past die niet bij dit brutalistische betonblok. Ik zou het eerder The Luzhniki of the Borders noemen.
Renovatie
Helaas zag het er in 2018 somber uit voor de tribune. De gezondheidsinspectie besloot dat het niet meer veilig was om erop te zitten vanwege betonrot. De club, spelend op het vijfde niveau in Schotland, had geen geld om het op te knappen en het leek einde verhaal te zijn voor dit monument.
Gelukkig werden er enkele donateurs gevonden en is de tribune in ere hersteld. Het duurde vier jaar, omdat er nogal wat regels zijn als je een monument wil renoveren, maar dan heb je ook wat.
Zwevend dak
Het is mijn eerste keer hier sinds de renovatie en het betonnen gevaarte ziet er beter uit dan ooit. Een grote verbetering is dat alle spuuglelijke reclameborden eraf zijn gehaald. Die waren voor de doorzichtige wanden tussen tribune en dak gezet, waardoor het door Womersley bedachte effect dat het dak ‘zweefde’ verdween. Dat is nu weer terug.
De wedstrijd tussen Gala Fairydean Rovers uit de Lowland League en Banks O’Dee uit de Highland League is geen verwennerij. Uiteindelijk beslissen de noorderlingen het duel in de Scottish Cup met een strafschop.
Maar goed, de wedstrijd is slechts bijzaak. De betonnen tribune in een mooi herfstzonnetje zien, is alleen al de trip waard.
