We leven in een tijd dat de FIFA-franchise (tegenwoordig EA Sports FC) nog zo’n beetje de enige voetbalgame is die er toedoet. Oké, Pro Evolution Soccer is er ook nog en ik reken de voetbalmanagergames ook niet mee. Dat is slecht nieuws voor de makers van andere voetbalgames. Namen van spelers verbinden aan voetbalgames, zoals in de jaren ’80, is er niet meer bij.
Commercieel gezien is voor voetballers (en clubs) alleen FIFA nog interessant. Sinds de jaren ’80 zijn een hoop voetbalgames uitgekomen die wel de namen droegen van voetballers of coaches. De speler/coach in kwestie had echter voor de rest niets te maken met de ontwikkeling van de game. Het was puur uit commercieel oogpunt dat zij hun naam aan een game verbonden. Of dat nou een goede keuze was of niet, het heeft door de jaren heen prachtige cultgames opgeleverd. Inclusief hilarische fouten, foutieve informatie, bizarre gameplay en heerlijke covers.
Pelé was de eerste
Niemand anders dan Pelé was de allereerste voetballer – en zelfs de allereerste sporter – die zijn naam aan een game verbond met Pelé’s Soccer (1981). Dat Pelé inmiddels al vier jaar was gestopt met voetballen, deed er niet toe. Het was immers Pelé. En Pelé verkoopt.
In de jaren ’80 waren ‘eigen’ voetbalgames alleen weggelegd voor de allergrootste voetballers. Zo had Bobby Charlton met Bobby Charlton Soccer (1985) een eigen game en datzelfde jaar verscheen Glen Hoddle Soccer. Een opvallende titel, als je bedenkt dat Hoddle’s voornaam toch echt als GlenN moet worden geschreven. Het zegt alles over de betrokkenheid van de speler in kwestie. En de kwaliteit van de game.
Peter Shilton kreeg in 1986 een nog vreemdere naam toegewezen aan zijn game: Peter Shilton’s Handball Maradona. Niet dat Maradona ook maar iets met de game te maken had, maar de toevoeging ‘Handball Maradona’ zou ongetwijfeld mensen de game doen kopen, was de redenering. De game kwam dan ook uit na het WK 1986. Inderdaad, het WK waarin Maradona scoorde met zijn beroemde ‘Hand van God‘.
Gary Lineker
Na het WK 1986 zag ook Emilio Butragueno Futbol het daglicht. In 1989 kwam in Spanje deel 2 uit van deze game, maar in de rest van Europa was deze game bekend onder de naam Gary Lineker’s Super Skills. Onbegrijpelijk genoeg was dit geen voetbalgame, maar een onnozele fitnessgame. Zie je Messi al op de cover staan van een atletiekgame?
Gary Lineker was blijkbaar niet vies van een extra zakcentje. Want eerder had hij zijn naam al ontleend aan Gary Lineker’s Superstar Soccer (1987) en Gary Lineker’s Hot-Shot! (1989). De drie games kwamen samen met de game Italy 1990 ook nog eens uit als The Lineker Collection.
In 1988 verleende Peter Beardsley zijn naam aan Peter Beardsley’s International Football. En ook Emlyn Hughes mocht zich verheugen op een eigen game: Emlyn Hughes International Soccer (1988). Marketingtechnisch gezien was dit behoorlijk bizar: Hughes was al vier jaar gestopt met voetbal toen de game uitkwam. Bij Pelé kon je daarmee wegkomen, maar Hughes is geen Pelé.
Ook ontstonden in de jaren tachtig de eerste managergames, zoals Bryan Robson’s Super League (1985), Brian Clough’s Football Fortunes (1987) en Kenny Dalglish Soccer Manager (1989).
Gegoochel met namen
Een nieuwe (commerciële) trend deed eind jaren tachtig ook zijn intrede. Dezelfde game werd in verschillende landen uitgebracht met een andere naam. Overzichtelijker werd het er niet op in het oerwoud van de voetbalgames. Zo was Keith Van Eron’s Pro Soccer (1989) de Amerikaanse uitgave van Microprose Soccer. Voor wie Keith van Eron niet kent (zo’n beetje iedereen): dat was een Amerikaanse keeper die in de jaren zeventig en tachtig vooral actief was in de zaal. Het leverde vooral een ontzettend enge cover op.
Meer gegoochel met namen: Gazza’s Super Soccer (1989) werd in Scandinavië uitgebracht als Anders Limpar’s Proffs Fotboll en in Duitsland als Bodo Illgner’s Super Soccer. Opvallend genoeg werd de game in Nederland ook onder die naam uitgebracht. Een tamelijk vreemde marketingkeuze, als je bedenkt dat de naamgever ook Paul Gascoigne had kunnen zijn.
Vreemde eend in de bijt van alle voetbalgames was Saint and Greavsie: the Ultimate Soccer Trivia Game uit 1989, inderdaad: een voetbalquiz. Naamgevers: Jimmy ‘Greavsie’ Greaves en Ian ‘Saint’ St. John.
Veel van deze games zijn via diverse websites gratis te downloaden. Denk daar wel even twee keer over na: er is een reden waarom er namen van voetballers op zijn geplakt. De games zouden anders, een uitzondering daargelaten, slecht verkopen en dat is geheel terecht, gezien de beroerde kwaliteit.
De trend van bizarre voetbalgames en games vernoemd naar voetballers werd vrolijk voortgezet in de jaren negentig en de jaren ’00. Voor de verzamelaars: een aantal van deze jaren voetbalgames ‘van voetballers’ uit de jaren ’90 zijn nog te vinden via Marktplaats of Bol.com.