Na vier boeken over voetbalsteden vond Joris van de Wier het tijd om zichzelf weer eens uit te dagen. En hoe doe je dat beter dan met een *queeste? Maar wat voor queeste? Zijn doel: een seizoen lang de FA Cup volgen en in ieder van de veertien rondes minstens één wedstrijd bezoeken. Het resultaat lees je in zijn nieuwe meesterwerk, maar liefst 480 pagina’s dik, Van Whickham naar Wembley.

Joris’ plan was gebaseerd op een boek van Brian James. Deze sportjournalist stierf in 2017 op 87-jarige leeftijd en schreef al jaren niet meer, maar hij liet iets bijzonders na aan de vinckwereld. In het seizoen 1976-1977 verzon hij namelijk iets wat sindsdien jaarlijks honderden groundhoppers proberen na te doen: de Road to Wembley volgens het follow the winner-principe.

Follow the winner

Simpel gezegd: je kiest een club in de allereerste ronde van de FA Cup. Zeg Club A. Die volg je totdat deze een keer verliest van Club B. Dan ga je Club B volgen totdat Club C die verslaat, enzovoorts. Dat probeer je vol te houden tot aan de finale. Veel mensen haken onderweg af vanwege problemen om kaartjes te krijgen, de te volgen club is te ver weg is of vanwege andere verplichtingen, zoals een bezoek aan de IKEA met moeder de vrouw. Uiteindelijk haalt maar een klein percentage Wembley.

Road to Wembley

In Engeland is het concept al meer dan veertig jaar bekend en voor veel Britse vinckers is het, naast het volbrengen van de ’92’, hét doel in het groundhopleven. Van de Wier: “Ik las midden jaren negentig voor het eerst over de Road to Wembley. In dat jaar vond ik in een tweedehandsboekwinkel in Utrecht het boek Journey to Wembley van Brian James met de ondertitel The Story of the 1976-77 FA Cup Competition and Liverpool’s bid for the Treble.”

“Vooral de tweede ondertitel trok mijn aandacht: A Football Odyssey from Tividale to Wembley. Ik was destijds al gek op de FA Cup en in dit boek volgde de journalist Brian James het bekertoernooi vanaf de eerste ronde tot aan de finale. Dat was een droom voor mij.”

Tividale FC

“James koos Tividale FC, een club onder de rook van West Bromwich, om mee te starten”, vervolgt Van de Wier. “Hij deed dat omdat die club dat jaar de meest centrale van alle deelnemers aan de FA Cup was. Zo kon niemand hem beschuldigen van een voorkeur voor noord of zuid. Bij de loting had hij de pech dat Tividale een uitwedstrijd lootte. Gelukkig voor hem won de club, maar weer volgde een uitwedstrijd. Opnieuw verraste Tividale. Daarna mocht het eindelijk thuis spelen, maar verloor het meteen. Jammer, want ik had ondertussen sympathie voor Tividale gekregen.

In het begin had James geluk en mocht hij steeds naar andere stadions. Hinckley Athletic, Oldbury United, Tividale, Hednesford Town, Telford United, Matlock Town en Mansfield Town. Een heerlijk rijtje. Maar daarna had hij pech. Het was alsof hij het rode balletje bij Lingo trok, want Carlisle United lootte een uitwedstrijd tegen het destijds oppermachtige Liverpool. De Reds wonnen en je voelde dat zij de finale gingen halen.”

Liverpool

“Dat was geen ramp geweest als Liverpool uitwedstrijden kreeg. Maar zowel tegen Oldham Athletic als Middlesbrough werd op Anfield gespeeld. Daardoor kreeg je drie dezelfde hoofdstukken op rij. De halve finale van Liverpool tegen Everton en de finale tegen Manchester United waren wel iets anders, maar het was steeds Liverpool waar hij zich op focuste. Als een soort epiloog ging James naar Rome voor Liverpool – Borussia Mönchengladbach waar de Reds voor het eerst de Europa Cup I veroverden. Dat paste eigenlijk niet bij een boek over de FA Cup, al was de tweede helft meer een Liverpool-boek geworden.”

“Nu klink ik wat negatief, maar dankzij het eerste deel is het een van mijn favoriete boeken over Engels voetbal. De omschrijving van Carlisle United, een stad die als het einde van Engeland wordt gezien, is echt schitterend. “The snow had gone from the ground, but the fields were grey-green with frost and a cold mist had retreated only a few hundred yards behind the iron fences of Brunton Park; a frontier-post of football indeed, guarded only by sheep. Nothing moves out there.” Toen ik dat las, wilde ik meteen naar Carlisle United toe.

Inspiratie

Het boek van James inspireerde veel mensen, waaronder dus Van de Wier. “Duizenden mensen deden sindsdien een Road to Wembley. Op mijn oude website deed ik het een jaar of vijftien geleden een paar keer fictief. Dan koos ik een wedstrijd uit in de extra preliminary round en via het follow the winner-principe kwam ik op Wembley terecht. De ene keer was ik meer tevreden over de wedstrijden dan de andere keer. Het daadwerkelijk een keer doen was lastig, omdat ik destijds nog in Nederland woonde. Toch bleef het in mijn achterhoofd zitten dat ik het ooit eens zou doen. Liefst als verbitterde pensionado.

Mijn verhuizing naar Schotland opende ineens veel mogelijkheden. Ik moest alleen even geduld hebben, want ik zoek altijd haakjes. Mij leek het een mooi moment om de Road to Wembley in 2021-2022 te doen, want dat is precies 150 jaar na het allereerste FA Cup-seizoen. Het coronavirus leek even roet in het eten te gooien, maar ik hoop dat we daar dit seizoen geen last van hebben. Al hoort een lastig virus wel bij een queeste.”

Modus Random

Ondanks dat het boek van Brian James een grote bron van inspiratie was voor Van de Wier, heeft hij zijn nieuwe boek Van Whickham naar Wembley niet op dezelfde manier geschreven. “In Brians boek heb ik gelezen hoe saai het is om steeds bij dezelfde club terecht te komen. Dat is voor zowel mij als voor de lezers geen feest. Ik heb daarom iedere ronde een wedstrijd uitgekozen waaraan in mijn ogen een mooi verhaal zat. Als het boek verschijnt, zal ik wel op de zwarte lijst komen van de Deutsche Bund des Groundhoppers, omdat het niet mag volgens hun regeltjes.

Ik ken meerdere mensen die de Road to Wembley niet volgens het follow the winner-principe hebben gedaan. Zo is er een vincker die iedere ronde de thuiswedstrijd van de op dat moment laagst geklasseerde club kiest. Een ander pikt de club die bovenaan in het alfabet staat en er is een groundhopper die steeds de wedstrijd kiest die het dichtste bij zijn huis is.”

“Ook is er een Modus Random-groundhopper, die het toeval laat bepalen waar hij heen gaat. Hij geeft alle wedstrijden een nummer en kiest dan iets waar een getal uit komt, bijvoorbeeld het aantal overtredingen bij Stoke City – QPR. Zijn dat er 24, dan kiest hij de wedstrijd waar hij vooraf nummer 24 heeft achtergezet. Allemaal een beetje gek, maar stiekem ook wel leuk. Er zijn al zoveel saaineuzen in deze maatschappij, paradijsvogels fleuren het leven wat op.”

Van Whickham naar Wembley

De queeste van Joris startte in Whickham, een plaatsje in het noordoosten van Engeland. Van de Wier: “Op Glebe Sports Ground werd namelijk niet om 19.45 uur, maar een kwartier eerder afgetrapt. Whickham – Consett was daardoor de openingswedstrijd van de FA Cup in 2021-2022 en daar moest ik natuurlijk bij zijn.

Vervolgens heb ik Glossop North End – Widnes bezocht. De thuisploeg bereikte ooit de kwartfinale en is daarmee de meest succesvolle van de 346 clubs die meedoen in deze allereerste ronde. Weer een paar dagen later ging ik naar Windsor – Tuffley Rovers. Die wedstrijd vond plaats op een steenworp afstand van het veld waar Old Etonians speelt, een van de oude giganten van de FA Cup. Verhalen genoeg dus!”

Van Whickham naar Wembley verschijnt vóór de kerstdagen en is tijdelijk zonder verzendkosten te pre-orderen, alléén in de Staantribune Webshop!

*Een queeste is een zoektocht; in het bijzonder een zoektocht die het karakter heeft van een levenstaak. In verhalen gaat het veelal om een avontuurlijke, lange reis met grote hindernissen die de hoofdpersoon moet zien te overwinnen, al dan niet met hulp. Obstakels zoals wilde rivieren of andere natuurfenomenen, vijanden en monsters zijn standaardingrediënten. Queestes zijn een bekend thema in volksverhalen, mythologie en literatuur. Het woord queeste wordt ook in overdrachtelijke zin gebruikt voor een opdracht die men zichzelf heeft gesteld, maar die bijna onmogelijk is uit te voeren.