Vanuit de trainers-/fysioruimte loopt hij de sportzaal in. Ook daar is het een bende. Overal staan tafels en stoelen, schots en scheef, met koffiemokken en koffiekringen. Op de grond liggen basketballen. Hij pakt een bal op, stuitert een paar keer en gooit de bal van een meter of tien (met rechts, met de juiste worptechniek) door de ring van de dichtstbijzijnde basket. ‘Eigenlijk moet ik nu meteen stoppen,’ zegt Sjaak Polak.
Tot en met zondag 14 maart lichten we alle boeken uit die zijn genomineerd voor de verkiezing van Voetbalboek van het Jaar 2020. Vandaag: ‘Sjaak Polak: even serieus’ van Rick van Leeuwen. Een fragment:
Maar dat doet hij niet, hij waagt nog wat pogingen, met verschillende ballen, vanuit verschillende hoeken, met wisselend succes, maar de missers raken altijd de ring. Daarna loopt hij naar een van de twee dartborden. Hij trekt de pijlen eruit, doet een paar stappen achteruit en begint te gooien. Opnieuw met rechts. De eerste pijl gaat meteen in de triple twintig. De twee erna bijna. Laatst won hij met 7-0 van assistent Tom, die uit frustratie keihard een paar ballen wegtrapte.
Hij laat even zien hoe en pakt een bal uit het rek, schiet die (met rechts) de zaal in. Harder dan de bedoeling was. Hij slaat een hand voor zijn mond, als een kind dat tegen een ruit schiet. ‘Z.,’ zegt hij tussen zijn vingers door, en hij stapt voorzichtig de zaal in, alsof die is bezaaid met glasscherven. Maar er lijkt niets aan de hand. ‘Gelukkig, dat ging net goed.’ Hij wijst naar een tafel met daarop een flesje met onduidelijke inhoud. ‘Op een haar na.’
Trainer
De bal ligt in de tijdelijke bestuursruimte, achter de vrolijk beschilderde afscheidingswanden op twee derde van de zaal. In deze provisorisch ingerichte bestuurskamer staan een bar, een bartafel en een grote vergadertafel, met daarop in plastic gesealde artist impressions van de nieuwbouw, futuristisch ogende beelden van het nieuwe complex.
Het eindresultaat zal hij niet meer meemaken als hoofdtrainer van deze club, waarmee hij twee totaal verschillende seizoenen heeft beleefd. Met spelers op wie hij een onuitwisbare indruk heeft achterlaten. Dat begon al met de kennismaking in de kantine, nog voor de zomervakantie. ‘Dat wordt lachen,’ dachten de spelers, hun lachspieren al opgewarmd door YouTube-compilaties van zijn interviews. Maar het lachen zou ze snel vergaan.
Een enkeling was daarop voorbereid, door verhalen die waren overgewaaid vanuit Katwijk, waar hun nieuwe trainer tussen 2014 en 2016 de beloften van Quick Boys onder zijn hoede had en bij zijn aantreden opzien baarde met een avondvullende powerpoint-presentatie. Geen komische theatervoorstelling. Of de jonge Quick Boys-spelers moesten, als niet-contractspelers, de humor inzien van al die gedragscodes en aanverwante boetes.
Een tientje als je je sokken verkeerd in de wastas deed, een tientje als je per ongeluk een broekje in je eigen tas stopte. Dertig euro boete als je te laat kwam. Een tientje als je ‘Sjaak’ zei in plaats van ‘trainer’. En zo vlogen de tientjes in zijn begintijd bij Quick Boys door de kleedkamer, met als bestemming een reisje naar Swansea – dat dan weer wel.
De SJC’ers hoefden niet te vrezen voor boetes. En ze mochten gewoon Sjaak zeggen. Maar ook hun kennismaking met de nieuwe trainer was gespeend van elke vorm van humor. Vooral de spelers van het derde trokken soms bleek weg. Het werd een erg lange avond, waarin alles voorbijkwam, tot in de kleinste details; van het tape om je sokken en het opvouwen van je tenue tot het omgaan met je telefoon in de bus. En bij elke handeling een verhaaltje. Tegen middernacht was de presentatie afgelopen. ‘Nog vragen?’
Verwarring
De verwarring bij de spelers was groot. Niet over wat ze te wachten stond, maar over met wat voor trainer ze nu te maken hadden. Geen grappenmaker, maar een bloedserieuze man. Dat hadden ze wel door. Verder waren ze het spoor bijster. Wat moest dat worden dit jaar? Wat gaan we in godsnaam beleven? Wie is Sjaak Polak?
Daar kwamen ze snel achter. Een bloedfanatiek voetbaldier. Tactisch sterker dan verwacht. Een coach die zijn elftal beter laat voetballen, spelers beter maakt, ‘man en paard’ noemt en iedereen altijd scherp houdt; loop je als basisspeler de kantjes eraf op de training, dan kun je vlak voor de wedstrijd zomaar horen dat je niet speelt.
Een trainer ook die het seizoen graag aftrapt met lange trainingen. De eerste training na de zomerstop duurde bijna net zo lang als de presentatie. En voordat ze het veld opkwamen, keken de spelers hun ogen uit. Ze wisten niet dat de club zoveel pionnetjes had. Die had hij ’s middags al uitgezet.
Stemmen
De verkiezing Voetbalboek van het Jaar is een publieksprijs. Een deskundige Staantribune-jury heeft vijftien boeken geselecteerd waarop je kunt stemmen. Stemmen kan hier!
Sjaak Polak: even serieus is geschreven door Rick van Leeuwen. Het boek is onder meer verkrijgbaar bij Bol.com.
