Schalke 04 kan vanmiddag in de thuiswedstrijd tegen Hoffenheim een bijzonder negatief record evenaren. In het seizoen 1965-1966 bleef Tasmania Berlin maar liefst 31 wedstrijden zonder overwinning. De aanleiding van dat record was op z’n minst even opvallend als het negatieve record van Tasmania Berlin.
Het volgende scenario klinkt heel onwaarschijnlijk, maar gebeurde dus daadwerkelijk in Duitsland in 1965. Alleen met Hertha BSC in de rol van Ajax en Tasmania Berlin als AFC:
Het is al elf uur ‘s avonds als de telefoon overgaat bij Ad Westerhof, de voorzitter van AFC uit Amsterdam. Aan de lijn hangt Michael van Praag. Hij is in totale paniek. Dit keer niet omdat ergens mannetjes vuurwerk hebben afgestoken, maar Ajax heeft de boel bedonderd – en niet zo’n beetje ook. De KNVB kan niet anders dan de Amsterdammers terugzetten naar een lagere divisie, maar de competitie begint al over twee weken.
De eredivisie kan niet met zeventien clubs van start gaan en de KNVB vindt dat er een club uit de hoofdstad moet meedoen. Het verzoek is dus of AFC wil instromen. Ondanks dat de selectie al is samengesteld en de meeste spelers nog op vakantie zijn, hapt de club toe. Het wordt een drama. AFC verbreekt alle negatieve records en wordt voor eeuwig het lachertje van het Nederlandse voetbal. Een paar jaar later gaat de club failliet. In de jaren erop valt de naam nog weleens wanneer een club een dramatisch seizoen draait en er een vergelijking met AFC wordt gemaakt.
De negatieve records van Tasmania Berlin
De statistieken van Tasmania Berlin in hun enige seizoen in de Bundesliga zijn dramatisch. Tasmania heeft verschillende negatieve records in handen. Zo werden in 34 wedstrijden slechts acht punten behaald. Een diepterecord, net zoals de 15 gescoorde doelpunten en de 108 tegentreffers. Tasmania won ook het minste aantal wedstrijden (2) en verloor de meeste (28). De reeks van 31 wedstrijden zonder overwinning van Tasmania Berlin is een record, net zoals de tien nederlagen op rij – al wordt dat sinds 2000 gedeeld met Arminia Bielefeld.
Ik durfde tijdens die wedstrijd amper naar de tribunes te kijken, omdat het zo leeg was
Andere diepterecords zijn de 0-9 nederlaag tegen MSV Duisburg en de slechts 827 toeschouwers die tegen Borussia Mönchengladbach kwamen opdagen. Tasmania Berlin-speler Hans-Günter Becker vond dat laatste record het ergste, vertelde hij in 2016 tegen 11 Freunde: “Ik durfde tijdens die wedstrijd amper naar de tribunes te kijken, omdat het zo leeg was. Onze supporters hadden ons opgegeven. Een divisie lager hadden wij nooit zo weinig toeschouwers, daarom gaf dit het gevoel dat ze ons lieten vallen. Ik begrijp het aan de ene kant wel, want wie wil nou een ploeg zien die steeds verliest? Maar het deed flink pijn.”
Betaald voetbal
Het was een kansloos seizoen, maar waarom nam Tasmania Berlin dan ook in godsnaam de uitnodiging om in de Bundesliga te komen spelen aan van de DFB? Dat heeft, zoals zoveel in Berlijn, te maken met de Muur. En in het geval van Tasmania ook met het mislopen van de Bundesliga twee jaar eerder. In 1962 was West-Duitsland uitgeschakeld in de kwartfinale van het WK. Het had slecht gespeeld. De DFB besloot daarom eindelijk betaald voetbal toe te staan. Niet alleen dat, er moest ook een landelijke competitie komen: de Bundesliga. De clubs moesten zo verspreid mogelijk zitten. Dus per stad maar één club.
Zo ging de plek in München naar 1860 München en niet naar Bayern. In Berlijn waren twee kandidaten voor de plek: Hertha en Tasmania. Eind jaren vijftig, begin jaren zestig waren Hertha BSC en Tasmania Berlin de twee topclubs in West-Berlijn. Tasmania won de Oberliga Berlin in 1959, 1960 en 1962, terwijl de Herthaner in 1961 en 1963 kampioen werden. Doordat Hertha in 1963 de Oberliga won, kreeg de club de plek toegewezen. De Engelsman Paul Joyce, kenner van het Berlijnse voetbal, vindt dat nog steeds onrechtvaardig.
Populariteit
“Het was een groot onrecht dat er alleen naar het seizoen 1962-1963 werd gekeken. De bond had verder terug moeten kijken en dan was de plek naar Tasmania gegaan. Er wordt vaak gewezen op het feit dat Hertha de populairste club was in Berlijn, maar dat is ook maar relatief. Ik heb de gemiddelde toeschouwersaantallen van de vijftien seizoenen voor 1963 bestudeerd. Hertha trok daarin gemiddeld 7.836 mensen. Meer dan Tasmania, dat over die periode gemiddelde 5.340 toeschouwers per wedstrijd had, maar een heel groot verschil was het ook niet.”
Het stelt natuurlijk allemaal weinig voor en geeft aan dat Berlijn geen voetbalstad was
“Overigens zat Tennis Borussia nog tussen deze twee in met gemiddeld 6.376 toeschouwers. Het stelt natuurlijk allemaal weinig voor en geeft aan dat Berlijn geen voetbalstad was. Het herstelde zich nog van de oorlog en veel oorspronkelijke inwoners waren vertrokken. Nieuwkomers gingen de ene keer bij de ene club kijken en de week erop bij een andere. Was Tasmania gekozen voor de Bundesliga, dan was dat de grote club geworden.”
West-Berlijnse club
Hertha betaalde in seizoen 1964-1965 spelers onder tafel om maar naar West-Berlijn te komen. De DFB kwam daarachter en in de zomer van 1965 werd de club teruggezet naar de Regionalliga. De bond besloot Hertha te vervangen door een andere club uit Berlijn, tot ongenoegen van Karlsruher SC en Schalke 04, de twee clubs die gedegradeerd waren uit de Bundesliga. De DFB had geen zin in gedoe en gaf die twee hun zin. Zij mochten blijven in de Bundesliga, die gewoon werd vergroot naar achttien clubs.
Nu was het alleen zaak om een nieuwe West-Berlijnse club te vinden. De DFB wist namelijk dat het onmogelijk was om geen club uit de gespleten stad op het hoogste niveau te hebben. Als dat bekend zou worden dan zou de bond keihard worden uitgelachen door de sportbobo’s uit de DDR.
De meest logische keuze om Hertha te vervangen was de winnaar van de Regionalliga Berlin: Tennis Borussia. Dat had voor promotie naar de Bundesliga gespeeld tegen andere clubs die hun regionale competitie hadden gewonnen. Dat was geen succes geworden. Tennis Borussia had met 5-0 verloren van Saarbrücken en maar liefst 8-0 van Bayern. TeBe wist dat het kansloos zou zijn in de Bundesliga en weigerde het aanbod. De DFB klopte daarom aan bij Spandauer SV, de nummer twee in de Regionalliga.
Ook die club wist dat het dan wekelijks geslacht zou worden en zei nee. De DFB zat ondertussen met de handen in het haar, want het nieuwe seizoen stond weer voor de deur. Het deed daarom een poging bij de nummer drie: Tasmania Berlin. Tot verbazing van iedereen, vooral van de DFB, zei die club ja. Dat had vooral te maken met twee jaar eerder, toen Hertha in plaats van de Tasmanen werd gekozen. Dat de ploeg veel zwakker was dan destijds, maakte het bestuur niet veel uit. De DFB ook niet, want er was eindelijk een Berlijnse vervanger voor Hertha.
Debuut in de Bundesliga
Op 14 augustus 1965 was dan eindelijk het debuut van Tasmania Berlin in de Bundesliga. Twee jaar te laat, volgens de supporters, maar het gevoel leefde dat er eindelijk rechtvaardigheid was. Heel de stad liep uit voor Tasmania – Karlsruher SC. Maar liefst 83.000 toeschouwers zaten die middag in het Olympiastadion, veel meer dan de 20.000 die normaal naar topwedstrijden van Tasmania kwamen. Iedere Berlijner die van voetbal hield, wilde deze wedstrijd zien. De Tasmanen hielden het lang vol. Sterker nog, vlak voor tijd scoorde spits Wulf-Ingo Usbeck twee keer.
Tasmania had iedereen verrast en dat uitgerekend een speler uit de eigen jeugd de twee doelpunten had gemaakt, maakte het extra mooi. Misschien dat de club zich toch kon handhaven dit seizoen? Maar Karlsruher was een incident geweest. Die club bleek achteraf een van de zwakke broeders in de Bundesliga te zijn. Een week later maakten de Tasmanen kennis met een iets betere ploeg en verloor het met 5-0 van Borussia Mönchengladbach. De wedstrijden daarop werden ook allemaal kansloos verloren: 0-2, 1-5, 0-2, 2-7 en 1-5. Het niveau was gewoon te hoog voor de spelers van Tasmania.
In maart was Tasmania al gedegradeerd. Dat gebeurde op een manier die tekenend was voor het seizoen. MSV Duisburg won met 0-9 in Berlijn. Amper duizend toeschouwers zagen de Tasmanen degraderen. Voor de spelers was het een opluchting dat het over was. Het enige dat zij nog wilden, was nog een keer winnen. Dat lukte in de laatste thuiswedstrijd tegen Borussia Neunkirchen. Die club zat diep in degradatiezorgen en had voor de zekerheid de spelers van Tasmania vijfhonderd mark geboden om te verliezen. Dat werkte als een rode lap op een stier. Borussia Neunkirchen werd met 2-1 verslagen en degradeerde samen met de Tasmanen. Uiteindelijk haalde Tasmania Berlin acht punten dat seizoen.
Degradatie
Na de degradatie mocht Tasmania weer in de Berlijnse competitie aantreden. Ondanks dat de Bundesliga nu geen club meer had uit West-Berlijn besloot de DFB het te laten rusten na het fiasco met Tasmania. De Tasmanen keerden met het schaamrood op de kaken weer terug in de Regionalliga Berlin, maar het duurde niet lang voor de club weer bovenin meedeed. In 1971 werd het kampioen en mocht de club, net zoals na tweede plekken in 1969 en 1972, meedoen aan de eindronde voor promotie naar de Bundesliga. Die werd gespeeld tegen de nummers een en twee uit de andere regio’s in groepen van vijf.
Zeven jaar na het avontuur in de Bundesliga was Tasmania Berlin failliet
De winnaar van iedere groep mocht naar de Bundesliga. Tijdens die eindrondes bleek vaak hoe zwak de Regionalliga van West-Berlijn was. Tasmania werd een keer vierde en twee keer vijfde, en andere Berlijnse clubs deden het niet veel beter. Het bestuur van de Tasmanen wilde zó graag terug naar de Bundesliga om ditmaal beter voorbereid de schande uit te wissen, dat het te veel geld uitgaf. In 1973 werd gegokt en verloren. Geen eindronde en de kas was leeg. Niet veel later werd de stekker uit de club getrokken, zeven jaar na het avontuur in de Bundesliga. Tasmania Berlin was failliet.
Doorstart
De vele jeugdspelers hadden ineens geen club meer. Daarop besloten enkele ouders een doorstart te maken onder de naam Tasmania Neukölln, omdat de naam Tasmania Berlin niet mocht van de curator. De club moest helemaal onderaan beginnen. Veel supporters verloren hun interesse in Tasmania en die is nooit teruggekeerd, aangezien Tasmania altijd in de krochten van het Duitse voetbal is blijven hangen.
In 2000 waren er grote plannen toen woningbouwvereniging Gropiusstadt flink ging investeren. De naam van de club was daardoor elf jaar lang Tasmania Gropiusstadt. Er waren wel wat succesjes, maar niemand boeide dat eigenlijk. In 2011 werd de oude naam Tasmania Berlin weer aangenomen. De club speelt nu in de Berlin Liga, het zesde niveau, en dat bevalt eigenlijk erg goed. Een serieuze competitie, maar niet eentje waar je met geld hoeft te strooien.
Groot falen
Sinds 1965 staat Tasmania Berlin dus synoniem voor groot falen en een negatief record. In 2000 verloor Arminia Bielefeld tien wedstrijden op rij en zongen de supporters “Tasmania Bielefeld”. Duitse supporters met humor, een unicum. Ook in het seizoen 2017-2018 werd het rampseizoen van Tasmania weer opgerakeld, toen 1. FC Köln een dramatische eerste seizoenshelft draaide. Halverwege december hadden Die Geißböcke drie punten na zestien wedstrijden. In de Duitse kranten waren koppen als “1. FC Köln ist sogar schlechter als Tasmania Berlin”, “FC Köln sei mit drei Punkten sogar noch elender dran als Tasmania Berlin” en “1. FC Köln auf den Spuren von Tasmania Berlin” te lezen.
11 Freunde hield zelfs een tijd bij wie slechter was: Tasmania Berlin of 1. FC Köln. Die strijd werd uiteindelijk glansrijk gewonnen door de Berlijners, want wat waren die slecht in hun enige jaar in de Bundesliga.
Dit is een bewerkt hoofdstuk uit het boek Voetbalstad Berlijn, te koop in onze webshop.