Eind maart had Falkirk elf punten voorsprong op Livingston in het Schotse Championship. De titel leek binnen, maar de voorsprong is op de laatste speeldag compleet verdwenen. Met allebei zeventig punten ligt een Hitchcockiaanse laatste speelronde in het verschiet.

Ik begin mijn dag in Livingston om daar de stemming te peilen. Van kampioenskoorts is niets te merken in het Almere van Schotland, dat na de Tweede Wereldoorlog ontstond doordat de sloppenwijken in Edinburgh en Glasgow werden gesloopt.

De bewoners van die achenebbisj huizen moesten ergens terecht en daarom werden er vijf New Towns gebouwd, waarvan Livingston er eentje was. Vanaf 1962 groeide de stad gestaag en tegenwoordig is het de zevende stad van Schotland. Het kloppend hart van Livingston is een overdekt winkelcentrum.

Meadowbank Thistle

Livingston ligt in West Lothian, een provincie die ooit drie profclubs telde. In de jaren negentig waren er daar nul van over. Bill Hunter, eigenaar van Meadowbank Thistle, kreeg ineens een idee. Hij wilde zijn club vanuit Edinburgh verhuizen naar Livingston, omdat hij daar meer potentie zag en in 1995 werd zijn droom bewaarheid.

De supporters van Meadowbank Thistle waren ziedend en slechts vier besloten om mee te gaan naar Livingston, dat dertig kilometer ten westen van Edinburgh ligt. Bill Hunter was er niet rouwig om, want hij wilde in Livingston een nieuwe fanbase opbouwen. Meadowbank Thistle werd daarom omgetoverd in het niet bijster originele Livingston FC. Het Schotse MK Dons was geboren.

Onpopulair

We zijn nu dertig jaar verder en Livingston leeft nog steeds niet in de stad, ondanks dat het regelmatig op het hoogste niveau speelt, de League Cup won en zelfs Europees heeft gespeeld. In Europa versloeg het FC Vaduz uit Liechtenstein, waarna het verloor van Sturm Graz.

Het probleem is dat de meeste inwoners van Livingston al een club hadden en die voorkeur doorgeven aan hun kinderen. Daardoor zie je in Livingston meer supporters van Celtic, Rangers, Hearts en Hibs dan Livingston. Als deze clubs op bezoek komen, bukt Livi diep voorover en staat drie tribunes af.

Falkirk

Hoe anders hangt de vlag erbij in Falkirk.The Bairns zijn de trots van de stad en de wedstrijd van vanavond tegen Hamilton Academical is al weken uitverkocht. Decennialang was de club een vaste waarde op het hoogste niveau, waar het twee keer tweede werd. Topclubs kwamen niet graag naar het intimiderende Brockville Park, waar de tribunes werden bevolkt door woestelingen met schuim op de bek.

In de prijzenkast van Falkirk staan twee Scottish Cups, gewonnen in 1913 en 1957. Ondanks finaleplekken in 1997, 2009 en 2015 is daar geen derde bijgekomen. De claim to fame van The Bairns is dat de club ooit het wereldrecord hoogste transfersom in handen had, nadat het in 1922 vijfduizend pond aan West Ham United overmaakte voor Syd Puddefoot.

Magere jaren

De club werd vanaf de jaren zeventig een soort FC Volendam dat regelmatig promoveerde en degradeerde. In 2009-2010 gingen The Bairns voor het eerst Europa in en debuteerde toevallig ook tegen FC Vaduz. In tegenstelling tot Livi verloren The Bairns. In hetzelfde seizoen werd de club laatste en degradeerde weer naar het tweede niveau.

De verwachting was dat Falkirk weer snel terug zou keren, maar dat lukte niet. Sterker nog, in 2019 degradeerde de club verrassend naar het derde niveau. Het dieptepunt leek bereikt, maar Falkirk zou liefst vijf jaar in League One spelen, met een zesde plek in 2022 als absolute dieptepunt. Qua lijden kunnen zelfs Feyenoorders daar een puntje aan zuigen.

Kampioenskoorts

Vorig seizoen begon de wederopstanding van het formaat Lazarus. Falkirk werd ongeslagen kampioen van League One en tot een paar maanden geleden leek de back-to-back een kwestie van tijd, maar ineens ging haperen bij The Bairns. De druk staat er daarom vol op vanavond, al is vanwege het veel betere doelsaldo een overwinning op het al gedegradeerde Hamilton genoeg.

Rondom het stadion is iedereen al in kampioenstemming. Kinderen hebben blauw-witte schmink op, ultras steken rookbommen af en ik zie mannen in een vers gestreken kilt lopen. Wat ook opvalt, zijn de vele vloggers, een fenomeen dat de laatste drie, vier jaar enorm groot is geworden in Groot-Brittannië.

Klepperij

In het stadion slaat de feeststemming snel om als Hamilton op 0-1 komt. In het uitverkochte uitvak zitten veel undercover Bairns die enorm opvallen omdat ze niet juichen voor het doelpunt. Er volgt zelfs wat klepperij (iets dat wij bij Staantribune uiteraard afkeuren!). Toch overheerst in het stadion het gevoel dat het nog goed gaat komen.

En dat gebeurt. 1-1, 2-1, 3-1 en het Falkirk Stadium staat op z’n kop. Vlak voor tijd staan er al honderden supporters langs de zijlijn, klaar voor de pitch invasion. De scheidsrechter voelt de stemming niet aan en besluit er vijf minuten blessuretijd bij op te tellen.

Pitch invasion

De wedstrijd wordt steeds stilgelegd omdat er mannetjes het veld op lopen. Na een eeuwigheid fluit de scheids eindelijk af en dan volgt een van de beste veldbestormingen die ik heb meegemaakt. Jong en oud rennen het veld op.

Na wat foto’s te hebben gemaakt, besluit ik ook het veld op te gaan. Werkelijk iedereen lijkt even het heilige kunstgras van Falkirk te willen aanraken, zelfs supporters in rolstoelen. Na vijftien lange jaren is Falkirk weer terug op het hoogste niveau. Voor Livingston wachten de play-offs.